Fruitmoesjes zijn de afgelopen jaren steeds populairder geworden. Ze worden verpakt in handige en vaak blinkende knijpzakjes of pouches. Die maakten tot voor kort doorgaans gebruik van een aluminiumlaminaat dat niet of moeilijk recycleerbaar was. Daar is ondertussen verandering in gekomen, want steeds meer producenten schakelen over naar recycleerbare mono-materialen.
Fruitmoesjes – ook wel fruitpouches of fruitzakjes genoemd – vallen in de smaak bij jong en oud vanwege hun gebruiksgemak, bijvoorbeeld als snack voor onderweg of op school. Je hoeft zelf geen fruit te schillen op voorhand en de moesjes zitten in een luchtdicht zakje waardoor ze lang bewaren. De pouch-verpakkingen zijn niet alleen handig, met hun glanzende oppervlak en aantrekkelijke kleuren vallen ze ook op in de winkelrekken.
Pouches – een complexe en atypische verpakking
Ze bieden ook op logistiek vlak heel wat voordelen. Zo zijn ze een stuk lichter dan de glazen bokalen waarin bijvoorbeeld appelmoes verpakt wordt, waardoor de CO2-emissies voor het transport dalen. De pouches zijn bovendien makkelijk stapelbaar, waardoor ze minder ruimte innemen in de vrachtwagen.
Helaas ging het tot voor kort ook om een vrij complexe verpakking, die in de praktijk niet recycleerbaar was. “De pouches maakten meestal gebruik van een aluminiumlaminaat,” legt Annemarie Abbeel, Sustainable Packaging Manager bij Fost Plus uit. “Daarbij wordt een laagje aluminium van een paar microns dik – dat als barrière tegen licht en zuurstof fungeert – tussen twee lagen plastic gelamineerd. De buitenste laag PET zorgt voor de glans en is bestand tegen de hitte van het sealproces tijdens de productie. Aan de binnenkant garandeert een laagje polypropyleen (PP) voor een gasdichte seal die de voedselveiligheid en houdbaarheid garandeert.”
De transitie naar de nieuwe generatie pouches is volop bezig. Verschillende producenten hebben hun volledige gamma al overgeschakeld naar mono-materialen. We roepen dan ook alle bedrijven die nog gebruikmaken van de aluminiumlaminaten op om zo snel mogelijk de overstap te maken.
Van multilaag naar mono-materiaal
Drie verschillende materialen dus, die bovendien niet van elkaar gescheiden kunnen worden. Dat is nefast voor de recyclage. “Gelukkig zien we steeds meer producenten overschakelen naar de nieuwe generatie pouches die gebruikmaken van slechts één type plastic – polypropyleen. De aluminium laag wordt vervangen door een barrière met opgedampte aluminiumoxide (alox) of siliciumoxide (siox) die dezelfde garanties biedt voor voedselveiligheid en houdbaarheid. Zolang het barrièremateriaal niet meer dan 5% van de totale verpakking bedraagt, kan die zonder problemen samen met het plastic gerecycleerd worden.”
Polypropyleen folies uit de blauwe zak worden samen met andere plastic folies gerecycleerd bij het Limburgse Ecoo, die het materiaal onder meer gebruikt voor de productie van bloembakken en verkeersgeleiders. “Maar we onderzoeken ook de mogelijkheden voor chemische recyclage. Dat zou bijvoorbeeld kunnen in de nieuwe installatie van Indaver in de Antwerpse haven. Het recyclaat zou dan meteen geschikt zijn voor nieuwe voedingsverpakkingen. De verpakkingen uit polypropyleen zijn in ieder geval future-proof, ook in het kader van de nakende nieuwe Europese PPWR-wetgeving.”
Plaatsje in de blauwe zak
De transitie naar de nieuwe verpakkingsmaterialen is volop bezig. Grote producenten zoals Materne hebben hun volledige gamma al overgeschakeld naar mono-materiaal, net als de huismerken van Delhaize, Carrefour en Colruyt. “Verschillende andere producenten hebben ons al laten weten dat ze voor het einde van 2025 zullen switchen. We roepen ook alle andere bedrijven die nog gebruikmaken van de aluminiumlaminaten op om zo snel mogelijk de overstap te maken. Daar hebben ze ook financieel baat bij. Het Groene Punt-tarief voor niet-recycleerbare materialen bedraagt door de eco-modulatie minimaal het dubbele van het hoogste recycleerbare tarief.”
De transformatie vertaalt zich vanaf 2025 overigens ook in de sorteerregels voor Belgische consumenten. Pouches en andere multilaagverpakkingen worden dan geschrapt uit de lijst van verpakkingen die niet toegelaten zijn in de blauwe zak. “We zijn het kantelpunt voorbij: de meerderheid van de pouches die op de markt komen bestaan uit recycleerbare mono-materialen. Het zou dan ook zonde zijn om die materialen verloren te laten gaan in het restafval,” besluit Annemarie Abbeel.
- Raadpleeg onze Design-For-Recycling Guidelines.