In 2022 werd 78% van de plastic drankflessen ingezameld voor recyclage, volgens de nieuwe Europese rekenmethode. De eerste berekeningen voor 2023 wijzen richting 80%. Daarmee zou België nu al de doelstelling uit de Europese Single Use Plastics Directive (SUPD) voor 2025 behalen, én overschrijden.
Richting een gelijk Europees speelveld
De SUPD stelt dat Europese lidstaten een inzamelgraad van 77% moeten behalen tegen 2025 voor plastic drankflessen voor eenmalig gebruik. Tegen 2029 moet dat aandeel 90% bedragen. Europa legde daarom een specifieke rekenmethode op om die inzamelgraad te berekenen en om de verschillende lidstaten correct ten opzichte van die doelstelling te toetsen. Deze rekenmethode is vanaf dit jaar (2024) verplicht voor de Europese rapportering van de resultaten voor 2022.
België heeft bijkomende doelstellingen vastgelegd in het Interregionaal Samenwerkingsakkoord (ISA), met een specifieke, door de Interregionale Verpakkingscommissie goedgekeurde rekenmethode (IVC). Deze geldt voor de cijfers voor plastic drankflessen (en meer specifiek PET-drankflessen) waarover tot dusver bericht werd. Vanaf dit jaar zal Fost Plus dus volgens twee verschillende berekeningsmethodes rapporteren , conform Belgische en Europese wetgeving.
Hoe wordt de inzamelgraad berekend voor Europa?
De SUPD is van toepassing op alle plastic drankflessen kleiner dan 3 liter uit gescheiden inzameling. In België komt dat neer op drankflessen uit de blauwe zak. Daarop worden correcties toegepast voor eventueel productresidu dat in die flessen achtergebleven zou zijn. Dat gemeten gewicht wordt afgezet tegen het aandeel flessen (in gewicht) dat op de markt gebracht werd door de leden van Fost Plus én gecorrigeerd voor grensaankopen en flessen op de markt gebracht door ‘freeriders’ (bedrijven die geen lid zijn van Fost Plus en de recyclagekost van hun verpakkingen niet betalen).
De cijfers voor 2023 zijn nog onderhevig aan controles door de IVC.
De cirkel sluiten voor drankverpakkingen
Drankflessen zijn onderworpen aan strenge regels voor inzameling en recyclage, willen ze opnieuw gerecycleerd kunnen worden tot drankfles. Vooralsnog is dat alleen het geval voor PET-flessen. In de Belgische sorteercentra worden verpakkingen uit PET apart gesorteerd: transparant heldere flessen, transparant blauwe flessen, transparant gekleurde flessen, opake flessen en PET-schaaltjes vormen vijf aparte stromen uit de blauwe zak. Om verwerkt te worden tot granulaat (r-PET) van voedselveilige kwaliteit, moet de recycleur verzekeren dat de inkomende PET-balen gemiddeld niet meer dan 5% verpakkingen van niet-voeding bevatten. In 2023 kreeg meer dan 90% van de transparant heldere en transparant blauwe PET-flessen uit de Belgische sorteercentra en de blauwe zakken een nieuw leven als drankfles.
Heldere en blauwe PET-flessen worden in Charleroi door FILAO gerecycleerd. Gekleurde en opake PET-flessen en PET-schaaltjes worden vanaf 2025 in Neufchâteau door MOPET Belgium gerecycleerd. Beide recycleurs zorgen er ook voor dat de granulaten (r-PET) maximaal opnieuw naar de Belgische markt gaan, zodat de nieuwe flesjes en schaaltjes opnieuw in de Belgische winkelrekken terechtkomen. Van de blauwe zak terug naar het schap dus!