Bedrijven die verpakkingen op de markt brengen die de huidige sorteer- en recyclagescenario’s verstoren, riskeren onder het hoogste Groene Punt-tarief voor hinderlijke verpakkingen te vallen. Begin dit jaar werd een tweede versie van de lijst met hinderlijke verpakkingen gepubliceerd door de IVC. Tijd voor een update.
Het Groene Punt, meer dan een logo
Bedrijven die verpakte producten op de markt brengen, zijn verplicht om in te staan voor de terugname en recyclage ervan. De meeste bedrijven stappen in het collectieve systeem van Fost Plus, dat hen hiervan ontzorgt. Zij betalen echter nog steeds de effectieve kosten gelinkt aan de selectieve inzameling, sortering en recyclage per materiaal. Dit is het zogenaamde Groene Punt. Hoe moeilijker recycleerbaar het materiaal of de verpakking is, hoe hoger het tarief dat het bedrijf betaalt. Met andere woorden, het Groene Punt stuurt bedrijven richting verpakkingen die in lijn zijn met onze sorteer- en recyclagescenario’s.
Het Groene Punt-logo op verpakkingen betekent dat de producent in kwestie aangesloten is bij Fost Plus.
Hinderlijke verpakkingen
Verpakkingen die het inzamelen, sorteren en/of recycleren bemoeilijken, kunnen onderhevig zijn aan een ontradend Groene Punt-tarief. Dat moet bedrijven stimuleren om deze verpakkingen zoveel mogelijk te vermijden. Overstappen naar een andere verpakking neemt echter tijd in beslag. De Interregionale Verpakkingscommissie (IVC) had daarom bij publicatie van de eerste lijst in 2020 als overgangsmaatregel een tijdelijke vrijstelling goedgekeurd voor drie verpakkingstypes.
- Plastic flessen die voor minstens 70% worden bedekt door sleeves (of 50% voor flessen kleiner dan 50 cl) die uit een ander materiaal bestaan dan de fles en die niet voorzien zijn van een perforatie
- Gelamineerde plastic verpakkingen met aluminiumfolie (voor sapzakjes, groenten en fruit, bereide maaltijden, hygiëne- en onderhoudsproducten, dierenvoeding en wijnzakken)
- Gelamineerde kartonnen verpakkingen van chips en melkpoeders met metalen of plastic onder- of bovenkant.
Sinds begin dit jaar moeten de betreffende bedrijven echter wel kunnen aantonen dat ze de nodige stappen ondernemen om de hinderlijke verpakkingen uit het assortiment te weren. Fost Plus volgt dit traject van dichtbij met hen op.
Voor blikjes uit plastic met een metalen onder- of bovenkant en oxo-degradeerbare verpakkingen gaat het ontradend tarief wel al meteen in. Die laatsten zijn overigens door de EU verboden en komen bijgevolg zo goed als niet voor op de markt.
In februari publiceerde de IVC een tweede lijst met hinderlijke verpakkingen. Naast de gelamineerde aluminium-plastic verpakkingen waarvoor de toepassing uitgebreid wordt naar koffie en ontbijtgranen, vallen hieronder:
- Zwarte plastic verpakkingen die gekleurd zijn met zogenaamd carbon black
- Zwarte glazen flessen, in de massa gekleurd
- Biologisch afbreekbare en composteerbare plastic verpakkingen
- Gelamineerde papieren zakken met aluminium binnenkant voor soepen en poedersauzen Verpakkingen in papier-karton met plastic coatings aan alle zijden
Leden die dit soort van verpakkingen op de markt brengen, vallen vanaf 2024 (aangiftejaar 2025) onder het tarief voor hinderlijke verpakkingen dat tot 3.000% hoger kan liggen dan hun huidige tarief. Conform haar erkenning, kan Fost Plus opnieuw een tijdelijke vrijstelling aanvragen met het oog op een volledige regularisatie tegen eind 2025. Bedrijven moeten dan wel opnieuw hun transitieplannen kunnen aantonen.
Hoe moeilijker recycleerbaar een materiaal is, hoe hoger het tarief dat het bedrijf betaalt. Met andere woorden, het Groene Punt stuurt bedrijven richting verpakkingen die in lijn zijn met onze sorteer- en recyclagescenario’s
Actieve samenwerking met de leden
Het is de doelstelling van Fost Plus om voor elke huishoudelijke verpakking op de markt een recyclageoplossing te bieden. Vandaag is dat nog niet het geval voor zo’n 2% van de verpakkingen. Fost Plus gaat samen met die bedrijven op zoek naar manieren om de recyclage van de verpakking al van in de ontwerpfase mee te nemen. Dat is Design for Recycling. Dat wil bijvoorbeeld zeggen dat er voor complexe verpakkingen bestaande uit meerdere materialen overgestapt wordt op een monomateriaal of dat de sleeve rond een product voorzien wordt van een perforatie die de consument er zelf kan afhalen en zo de twee delen correct kan sorteren. Op die manier zorgen we ervoor dat er een recyclageoplossing komt voor die laatste verpakkingen.
Download de Design for Recycling richtlijnen
Bedrijven die een nieuwe verpakking op de markt brengen, doen er goed aan om zich ervan te vergewissen dat deze in het recyclagetraject past. Er zijn vijf grote aandachtspunten:
- Kies voor monomaterialen en monolagen.
- Let erop dat het materiaal in de sorteercentra correct gedetecteerd kan worden.
- Vermijd een dubbele coating van kartonnen verpakkingen want dan kunnen de papiervezels niet gerecupereerd worden.
- Composteerbare (biodegradeerbare) verpakkingen horen noch bij het PMD, noch in het organisch afval.
- Opgelet voor etiketten en handvaten, en de lijmen en inkten die ze gebruiken
Meer weten? Ontdek in deze presentatie in detail de Design for Recycling richtlijnen. Nog vragen of een specifieke verpakkingskwestie? Neem contact op met onze verpakkingsexperts.