Het inmiddels volledig gemoderniseerde sorteercentrum VALTRIS is klaar om de uitdaging aan te gaan en de inhoud van de Nieuwe Blauwe Zak van ongeveer 1,7 miljoen inwoners van de intercommunales BEP Environnement, in BW, Idelux Environnement en Tibi te scheiden in 14 verschillende fracties. De nieuwe installaties werden op maandag 28 juni ingehuldigd in aanwezigheid van Céline Tellier, de Waalse minister van Leefmilieu, en Patrick Laevers, de gedelegeerd bestuurder van Fost Plus.
Of u nu in Namen, Waver, Aarlen of Charleroi woont, het sorteercentrum VALTRIS zal uw Nieuwe Blauwe Zak sorteren. Dit indrukwekkende centrum zal vanaf 1 juli immers de inhoud sorteren van de blauwe zakken van ongeveer 1,7 miljoen inwoners van de provincies Waals-Brabant, Namen en de regio Charleroi, en vanaf 1 oktober ook van de provincie Luxemburg. “De inhuldiging van deze nieuwe hoogtechnologische sorteerinstallaties is een belangrijk moment. Dankzij die installaties is het immers mogelijk om grondig mechanisch te sorteren en ze garanderen een steeds betere sorteerkwaliteit”, vertelt Céline Tellier, Waals minister van Leefmilieu, terwijl ze langs de platformen en door de gangen van de gemoderniseerde VALTRIS-fabriek loopt.
Een kort historisch overzicht van het sorteercentrum
Het verhaal van dit centrum begon in 2005 met de ingebruikname van de eerste sorteerlijn. Die lijn moest de ongeveer 5.000 ton pmd sorteren die de regio Charleroi produceerde. Het sorteren gebeurde volledig manueel, wat betekent dat elke fractie volledig handmatig moest worden gesorteerd. 2013 was een mijlpaal voor het sorteercentrum. Het werd VALTRIS, een hypermodern geautomatiseerd sorteercentrum dat de ongeveer 22.000 ton pmd kon sorteren die wordt geproduceerd door de inwoners van de intercommunales BEP Environnement, in BW en Tibi. Uiteraard onderging het centrum sindsdien al een aantal verbeteringen. Die zijn echter niet te vergelijken met de grote modernisering van het centrum waardoor het voortaan ook de Nieuwe Blauwe Zak voor 100% kan verwerken!
Gedaan met de blauwe zak
De blauwe pmd-zak werd meer dan 25 jaar geleden ingevoerd in België. En met succes, want van alle Europese landen is België een van de landen waar het meest wordt gesorteerd en gerecycleerd. Uiteraard zijn we daar trots op, want door te sorteren zoals wij dat doen, effenen we de weg voor een optimale recyclage van gebruikte verpakkingen. Die kunnen vervolgens dienen om nieuwe goederen te produceren, te besparen op nieuwe grondstoffen en milieueffecten zoals energieverbruik en CO2-productie te voorkomen.
Maar het moest nog beter! En de modernisering van de sorteerlijn van VALTRIS is uiteraard bedoeld om de Nieuwe Blauwe Zak, die er is gekomen naar aanleiding van verschillende studies, te kunnen sorteren. In 2010 heeft Fost Plus op verzoek van zijn leden een eerste onderzoek gevoerd naar de uitbreiding van de sorteerregels tot andere plastic verpakkingen dan flessen. In 2013 is dan uit een onderzoek op vraag van de IVCIE, de Interregionale Verpakkingscommissie, gebleken dat het belangrijk was om alle plastic verpakkingen te sorteren. Die studies hebben de aanzet gegeven en de gewesten bevestigden dat ze wilden overgaan tot de inzameling van al het plastic verpakkingsafval – naast het traditionele verpakkingsafval – in de Nieuwe Blauwe Zak.
"Aangezien er jaarlijks 90.000 ton pmd extra zou moeten worden gesorteerd en verwerkt, moest de capaciteit van de bestaande sorteercentra worden uitgebreid en moesten deze centra nieuwe technologieën integreren om de nieuwe materiaalsoorten correct te kunnen sorteren. In 2019 werd een projectoproep gelanceerd en 5 nieuwe of gemoderniseerde sorteercentra werden geselecteerd, waaronder dat van VALTRIS”, verduidelijkt Patrick Laevers, gedelegeerd bestuurder van Fost Plus. Hij gaat verder: “Vandaag is een belangrijke dag voor de recyclage en de bescherming van het milieu in het algemeen”.
VALTRIS wordt dus het derde Belgische centrum, na Willebroek en Evergem, dat overgaat tot het sorteren van de Nieuwe Blauwe Zak, en het opent zo de markt voor Wallonië.
Minister Tellier heeft de wensen van Wallonië verwoord: “Er worden nog te veel plastic verpakkingen verbrand. Dankzij dit project zal er op termijn meer worden gerecycleerd, omdat er meer wordt ingezameld en nauwkeuriger wordt gesorteerd. Op die manier beschermen we onze natuurlijke hulpbronnen en beperken we de impact van het afval op het milieu. Het beste afval blijft echter het afval dat niet bestaat. Deze investeringen plaatsen Charleroi in het hart van een toekomstgerichte kringloopeconomie.”
Fasering van de aanpassingswerken van VALTRIS
“De werken voor de modernisering van VALTRIS, die nodig waren om de Nieuwe Blauwe Zak te kunnen verwerken, zijn in maart 2020 van start gegaan met de uitbreidingen van het gebouw. In maart 2021 werden alle nieuwe voorzieningen geïnstalleerd die nodig zijn om de Nieuwe Blauwe Zak te sorteren. Daarmee zal 40.000 ton pmd per jaar kunnen worden verwerkt. Het gaat om een consequente investering van 22 miljoen euro, boven op de historische investeringen. Het gaat toch om een verdubbeling van de gebouwoppervlakte (om te komen tot 8.500 m²) en 180 transportbanden ten opzichte van een honderdtal voordien”, aldus Philippe Teller, gedelegeerd bestuurder van VALTRIS en algemeen directeur van Tibi.
In 2013 werd VALTRIS opgericht om het pmd in 9 afzonderlijke fracties te sorteren. Met die nieuwe installaties zal VALTRIS voortaan het pmd uit de Nieuwe Blauwe Zak sorteren in maar liefst 14 aparte fracties, waaronder 5 extra plastic fracties die ook zullen worden gerecycleerd: schaaltjes, andere folies, polypropyleen, polystyreen en gemengd plastic. Nergens in Europa worden pmd-verpakkingen zo nauwkeurig gesorteerd.
Voor de gelegenheid kreeg VALTRIS ook een nieuw logo, een koningsblauwe gesloten ‘V’ die de band tussen de partners van dit project symboliseert, evenals het circulaire karakter van het materiaal dat door het sorteren mogelijk wordt. Met dit logo bevestigt het centrum opnieuw dat het een betrouwbare partner wil zijn voor het sorteren van de Nieuwe Blauwe Zak.
De Nieuwe Blauwe Zak: wat verandert er voor de burger?
De Nieuwe Blauwe Zak verandert de sorteerregels. In de ‘klassieke’ pmd-zak konden enkel plastic flessen en flacons, metalen verpakkingen en drankkartons worden ingezameld.
Met de Nieuwe Blauwe Zak wordt sorteren eenvoudiger, want u kunt er zo goed als al het andere plastic verpakkingsafval in kwijt: potjes, schaaltjes, bakjes, folies, zakjes enz.
We mogen wel niet uit het oog verliezen dat in de ‘Nieuwe Blauwe Zak’ enkel verpakkingsafval mag worden ingezameld. Zo blijven plastic voorwerpen die geen verpakking zijn (laarzen, emmers, speelgoed, drinkbussen, brooddozen enz.) strikt verboden, net als verpakkingen met veiligheidsdoppen, verpakkingen die gevaarlijke producten hebben bevat, siliconenpatronen enz.
Kleine plastic voorwerpen (die geen verpakking zijn) kunnen altijd worden ingeleverd in de recyclageparken van de zone Tibi en hetzelfde geldt voor flessen met veiligheidsdop (in de container voor klein gevaarlijk afval).
Er zullen uiteraard kwaliteitscontroles blijven plaatsvinden in het belang van het milieu en de veiligheid van de werknemers. Er zullen nog steeds rode handen worden gekleefd op ‘Nieuwe Blauwe Zakken’ die niet aan de eisen blijken te voldoen.
Ter herinnering: sinds 1 januari 2021 wordt pmd uitsluitend aan huis opgehaald.
Philippe Teller deelde ook nog enkele cijfers: “Uit de ervaring blijkt dat de extra hoeveelheid verpakkingsafval die in de ‘Nieuwe Blauwe Zak’ wordt ingezameld, uiteindelijk kan oplopen tot ongeveer 8 kg per inwoner per jaar (cijfers bevestigd met de resultaten van 2020). Voor de burger veranderen de datums waarop de blauwe zakken worden opgehaald niet, en ook de prijs van de Nieuwe Blauwe Zak blijft ongewijzigd. Die blijft namelijk € 0,15 per zak van 60 liter (de oude blauwe zakken blijven geldig zonder beperking in de tijd)”.
Recyclagedoelstelling
De Belgische recyclagedoelstellingen overschrijden de Europese. "Onze ambitie is om tegen 2025 een recyclageoplossing te vinden voor alle huishoudelijke verpakkingen die op de markt worden gebracht", kondigde Patrick Laevers aan.
Er zijn twee voorwaarden om een efficiënte recyclageketen te kunnen creëren: enerzijds een constante aanvoer van materialen dankzij een zo kwalitatief mogelijke en uniforme sorteerboodschap, en anderzijds een hoge kwaliteit van de balen met gesorteerde verpakkingen dankzij de meest geavanceerde technologie. "Nu die twee voorwaarden vervuld zijn, werden belangrijke investeringen goedgekeurd, onder andere om een nieuw recyclagecentrum voor petflessen op te richten in de omgeving van VALTRIS. Op die manier worden nieuwe banen gecreëerd en wordt België een pionier in de creatie van een kringloopeconomie voor verpakkingen", besluit de gedelegeerd bestuurder van Fost Plus.